اگر بخواهیم به یکی از بحرانی ترین بازارهای کل کشور اشاره کنیم، بدون تردید باید بازار مسکن و اجاره بها را در نظر داشته باشیم. برای برخی از اقشار جامعه، گرانی مسکن و اجاره بها به معنای فشار مالی و اقتصادی بیشتر است. اما برای عده ای از شهروندان کشور و به خصوص شهرهای بزرگ، به معنای بی خانمانی است.
به گزارش پرشین سازه، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران به رقم بحرانی ۴۵ میلیون تومان رسیده است. این در حالیست که این رقم در قیاس با ابتدای سال ۹۶، ۹ برابر شده است و مبلغ اجاره بها نیز در مقایسه با اجاره بهای سال ۹۶، شش برابر شده است. همین مسئله و رشد سرسام آور قیمت خانه و اجاره بها باعث شده که خطر بی خانمانی، بیخ گوش خیلی از شهروندان باشد.
در این میان، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران به موضوع بد مسکنی اشاره کرد و گفت: در سال های گذشته پدیده ی بدخانمانی را داشتیم و اکنون این موضوع، به بی خانمانی تبدیل شده است.
حمیدرضا صارمی در جلسه ستاد مدیریت بحران شهر تهران به این واقعیت تلخ اذعان داشت و هشدار داد که ناآرامی های موریانه ای در سطح شهر، در حال شکل گیری هستند.
وی سپس به برخی از این مشکلات شهر تهران اشاره کرده و گفت: مدیریت شهری وظیفه دارد برای رفع این مشکلات، اقداماتی انجام داده و وارد عمل شود.
قبل از آخرین دوره جهش مسکن در سال ۹۷، مدیران مربوطه و مسئولین وزارت راه و شهرسازی، حدود یک سوم جمعیت کشور را بدمسکن محسوب کرده بودند. به این معنا که بیشتر از یک سوم جمعیت کشور در خانه ها یا سرپناه هایی زندگی می کنند که بافت فرسوده ای دارند یا این که اساسا در حاشیه شهرها و در سکونتگاه های غیررسمی زندگی می کنند. برخی از خانواده هایی که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند نیز از جمله بدمسکن ها به حساب می آیند.
بعد از پرواز قیمت مسکن و افزایش شدید اجاره بها از آغاز سال ۱۴۰۰، این مشکلات چند برابر شده است و خیلی از اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه توان تهیه مسکن یا حتی اجاره ی آن را ندارند. به این ترتیب، خیلی از مستاجران به حاشیه ی شهرها رانده شدند و کم کم همان مسکن اولیه را نیز از دست داده اند و خطر بی خانمانی لحظه به لحظه، بیشتر آن ها را تهدید می کند.
شرایط به گونه ای است که هزینه ی اجاره یک واحد مسکونی با حداقل امکانات و شرایط در یک منطقه ی متوسط تهران، با حداقل حقوق و دستمزد برابر است. به این معنی که مثلا یک کارگر، ناچار است تمام حقوق خود را برای اجاره خانه پرداخت کند.
بحران مسکن که چندین سال است گریبان دولت های مختلف را گرفته است، حتی در سال ۹۶ و روزهایی که اوضاع این بازار بهتر بود هم به سختی کنترل می شد و اقشار زیادی از جامعه را تحت فشار قرار می داد. در حال حاضر و با ۹ برابر شدن قیمت خانه ها نسبت به سال ۹۶، به نظر می آید که کنترل این بازار به کلی از دست مسئولین خارج شده است و خطر بی خانمانی بسیاری از افراد بدمسکن را تهدید می کند.
جلوگیری از شیوع پدیده ی شومی به نام بی خانمانی، تنها زمانی میسر می شود که تورم عمومی کنترل شود. این تورم عمومی طبیعتا روی تورم اجاره بها نیز اثر مستقیم دارد. همچنین مسئولین ذیربط باید با استفاده از ابزارهایی مثل نرخ بهره و مالیات، ضمن کنترل تورم عمومی، راه را برای سوداگران این بازار ناهموار کنند. به این ترتیب نوعی ثبات نسبی در بخش معاملات خرید و فروش مسکن و همچنین معاملات رهن و اجاره به وجود می آید.
