به تازگی خبردار شدیم که روستاهای جنوب تهران در نوبت الحاق به محدوده شهر تهران قرار گرفته اند اما هنوز اختیاری برای تغییر محدوده شهر ندارند. شهرداری تهران قصد دارد به کمک شورای شهر، چهار روستای قرار گرفته در بخش های جنوبی پایتخت را به محدوده شهری تبدیل کند که منطقه ۱۹ آماده پذیرش آن ها خواهد بود.
به گزارش پرشین سازه ، شهرداری تهران به تازگی لایحه ای را تصویب کرده که به موجب آن تهران ۲۰۰ هکتار بزرگ تر می شود. این لایحه که در پاییز امسال با قید فوریت به شورای شهر تهران تسلیم شده بود، پیشنهاد می کند که چهار مورد از روستاهای جنوب اتوبان آزادگان، به محدوده شهری تهران اضافه شوند. البته این لایحه هنوز به تصویب نرسیده اما در صورت تأیید می تواند مساحتی بالغ بر ۲۰۰ هکتار و ۱۰۰ هزار خانوار را به محدوده ۶۰ هزار هکتاری و ۹ میلیون نفری پایتخت اضافه نماید.
روستاهایی که هدف این لایحه هستند مرتضی گرد، صالح آباد غربی، صالح آباد شرقی و رسالت هستند که بنا است به حوزه مدیریت شهرداری منطقه ۱۹ الحاق شوند. این چهار روستا که پایین تر از بزرگراه آزادگان (مرکز جنوب تهران) قرار گرفته اند، اکنون جزو حریم تهران به شمار می روند اما با تصویب این لایحه به بخشی از محدوده شهری پایتخت تبدیل خواهند شد.
شهرداری هدف خود را از الحاق روستاهای چهارگانه مرتضی گرد، صالح آباد غربی و شرقی و رسالت به محدوده تهران، حفظ حریم پایتخت، ممانعت از افزایش ناموزون جمعیت و جلوگیری از ساخت و سازهای غیر اصولی اعلام کرده است. واقعیت هم این است که در سال های اخیر، ساخت و سازهای غیر قانونی و غیر ایمن در این مناطق به حدی رسیده که به یکی از مشکلات کالبدی و شهری تبدیل شده است. به عنوان مثال، می توانیم به خبرسازی تخریب ساختمان فاقد پروانه در منطقه خلازیر مرتضی گرد اشاره کنیم که باعث فرو ریختن چند ساختمان در حال احداث دیگر شد.
به موجب همین وضعیت ها، شهرداری در نظر دارد با الحاق این مناطق به منطقه ۱۹، از چهارچوب های قانونی (تبصره ۲ ماده ۳ قانون)، چاره ای برای حل مشکلات این مناطق بیابد. به موجب همین قانون، روستاهایی که در حریم روستایی قرار دارند اما شرایط شهری شدن را ندارند، به عنوان منطقه مستقل شناخته شده و به عنوان یک ناحیه یا منطقه از شهر اصلی تلقی می شوند.
گرچه لایحه الحاق این روستاها به مناطق شهری با استناد به قانون تقسیمات کشوری تنظیم شده اما سوال اصلی اینجاست که تصویب آن تنها در حوزه اختیارات شورای شهر است، یا باید به تأیید شورای عالی شهرسازی هم برسد؟
از آنجایی که هر نوع افزایش محدوده شهری، به خصوص در پایتخت باید به تأیید شورای عالی شهرسازی و معماری کشور برسد، در نتیجه اختیار اجرای این لایحه با شهرداری و حتی شورای شهر نیست، بلکه در آخر باید به تصویب شورای عالی شهرسازی هم برسد.
این لایحه همچنین موافقان و مخالفان زیادی هم دارد. برخی از منتقدان اعتقاد دارند که اطراف شهر تهران حریم ندارد و در عوض دارای لایه هایی است که به عنوان یک سپر در برابر گسترش بی رویه محدوده شهری عمل می کنند. این روستاهای جنوبی، گرچه در لبه شهری پایتخت قرار گرفته اند اما از نظر ساختمان سازی به قدری جهش یافته اند که دیگر نه روستا محسوب می شوند و نه می توان آن ها را شهر به حساب آورد.
مخالفان اعتقاد دارند که الحاق این روستاها به مناطق شهری، باعث می شود حریم بزرگراه آزادگان خدشه دار و توسعه در مناطق جنوبی، به سرعت ادامه پیدا کند و لبه های جدیدی در حریم ایجاد شوند. موضوع دیگری که مورد نظر مخالفان قرار دارد، این است که گرچه شهرداری قصد دارد از طریق این لایحه دست خود را برای داشتن نظارت بیشتر و ایمن سازی ساختمان های این مناطق بازتر کند اما وجود مشکلات و کمبودهای مالی کنونی که شهرداری درگیر آن هاست، باعث می شود تا عملاً بودجه ای برای رسیدگی به روستاها باقی نماند.
از طرف دیگر، الحاق این روستاها به بافت شهری قطعاً باعث ایجاد جهش در قیمت ملک می شود تا یکسان سازی قیمتی با کل منطقه ۱۹ صورت بگیرد. در نتیجه اقشار ساکن در این منطقه بزرگ و شناخته شده، تحت فشار اقتصادی بیشتری قرار خواهند گرفت.
در مقابل، گروهی دیگر از کارشناسان با این لایحه موافق هستند و اعتقاد دارند که چنانچه این روستاها به بافت پایتخت الحاق نشوند، با توجه به میزان رشدی که داشته اند، به زودی ناچارند به یک شهر جدید تبدیل شوند که در آن صورت شهرداری منابع مالی کافی برای تأمین بنیه شهری آنان را نخواهد داشت و مشکلات زیرساختی و پایه ای همچون پرند و پردیس و رباط کریم نیز در آن ها شکل خواهد گرفت.
سیاستگذاری های نادرست شهرداری در سال های اخیر باعث شده تا روستاهای جنوب تهران رشد غیر قابل کنترلی در زمینه شهرسازی داشته باشند و بدون نظارت صحیح، به محله هایی معروف و پرجمعیت تبدیل شوند. اشتباهاتی که بحران های امروزی را دامن زده و شهرداری را عملاً لای قیچی قرار داده است.
