همین چند هفته ی پیش بود که ریزش ساختمان متروپل منجر به کشته شدن شماری از هموطنان شد و دوباره بحث ساختمان های غیر ایمن را بر سر زبان ها انداخت.
به گزارش پرشین سازه محمد اصفهانی، کارشناس بازار فولاد چنین گفته است که نظارت ضعیف سازمان استاندارد بر کیفیت محصولات فولادی منجر به چنین اتفاقاتی شده است. طبیعتا با کاهش نظارت سازمان، محصولات فولادی ساختمان سازی کاهش پیدا می کند و تولید کنندگان آهن نیز به تولید مقاطع فولادی سبک روی آورده اند. در ضمن گرانی شدید فولاد در طول چند سال گذشته نیز مزید بر علت شده است و رشد بی سابقه ای در بازار فولادهای ساختمانی بی کیفیت به وجود آورده است.
طبیعی است که در چنین شرایطی، ساختمان هایی که با این تیرآهن ها و میلگردهای سبک و بی کیفیت ساخته می شوند، استاندارد نخواهند بود و ممکن است هر یک از آن ها، حادثه ی متروپل را تکرار کنند.
فولاد ساختمان سازی سبک شده و همین مسئله حادثه می آفریند!
محمد اصفهانی، کارشناس بازار فولاد در یک تحلیل، علت افزایش ساخت و سازهای غیر ایمن در کشور را چنین توضیح داد: فولاد ساختمانی به عنوان یکی از ارکان اصلی و اساسی استحکام ساختمان، مدت هاست که توسط سازمان استاندارد سازی محصولات نادیده گرفته می شود. یک بررسی کوتاه از وضعیت تولید ورق های فولادی در بازار ایران نشان می دهد که تنها جایی که هم چنان به تولید فولادهای استاندارد ادامه می دهد، مجتمع فولاد مبارکه است.
در باقی موارد شاهد ساخت و رواج ورق های ساختمانی ای هستیم که استحکام و ایمنی کافی را ندارند و توسط کارخانه های متفرقه ساخته می شوند.
اصفهانی چنین ادامه داد: در سال های اخیر شاهد هستیم که چگونه تولید ورق های فولادی غیر استاندارد به حوزه های دیگری مثل میلگرد، تیرآهن و نبشی ها نیز کشیده شده است و به طور کلی شاهد زوال تولید فولاد در کشورمان هستیم.
متاسفانه در گفت و گو با خیلی از این تولید کنندگان می بینیم که در توجیه ساخت محصولات بی کیفیت، چنین می گویند که در حال ایجاد تنوع در تولید محصول هستند. اگر بخواهیم مثالی در این مورد بزنیم هیچ چیز بهتر از وزن استاندارد تیرآهن نخواهد بود. به طور مثال تا همین سه سال پیش، وزن استاندارد یک تیرآهن ۱۴، حدود ۱۵۳ کیلوگرم بود. اما در حال حاضر همین تیرآهن با وزن ۱۲۰ کیلوگرم تولید می شود.
خب طبیعی است که با کاهش وزن ۳۰ کیلویی در ساخت تیرآهن، استحکام ساختمانی که با این تیرآهن ساخته می شود نیز کمتر خواهد بود و ممکن است شاهد ریزش آن باشیم.
زمانی هم که راجع به این کاهش شدید وزن از این تولید کنندگان سوالاتی مطرح می شود چنین پاسخ می دهند: ما می خواهیم تنوع محصولات خود را گسترش بدهیم و انتخاب نوع مقطع فولادی در جهت استحکام ساختمان، بر عهده ی سازندگان است. اما با یک تحلیل سرسری هم می توان تشخیص داد که گران فولاد در چند سال اخیر، خیلی از سازندگان را به خرید مقاطع فولادی سبک ساختمانی کشانده است. در واقع تلاش این افراد این است که با کاهش کیفیت مقاطع فولادی یا کاهش وزن آن، هزینه ی ساخت و ساز را کاهش دهند.
سازمان استاندارد ساختمانی نظارت نمی کند!
محمد اصفهانی ضمن انتقاد از وضعیت نظارت سازمان استاندارد چنین گفت: در حال حاضر هیچ گونه اتصالی میان مهندسین ناظر و محصولات فولادی وجود ندارد و به همین خاطر است که هیچ کس قادر نیست جلو تولید کنندگان فولادهای غیر استاندارد را بگیرد. البته هیچ گونه مانعی بر سر راه استفاده از این محصولات بی کیفیت توسط سازندگان نیز وجود ندارد. البته ناگفته نماند که خیلی از مهندسین ناظر در حین نظارت بر روند ساختمان سازی، توجه خاصی به وزن آهن آلات نشان نمی دهند و تنها چیزی که برایشان اهمیت دارد، سایز آن هاست.
در نتیجه یک ساختمان ساز می تواند به راحتی از یک تیرآهن با سایز ۱۴ استفاده کند بدون این که نگران این باشد که مهندس ناظر متوجه ۳۰ کیلوگرم کاهش وزن این تیرآهن شود.
اصفهانی در ادامه چنین گفت: تولید چنین محصولاتی، عملا نوعی کم فروشی است که چند سالیست در حوزه ی صنعت فولاد کشورمان رواج پیدا کرده. در واقع خیلی از تولید کنندگان به اسم تیرآهن یا میلگرد شماره ۱۴، محصولاتی سبک و بدون کیفیت را به مشتری تحویل می دهند. شاید سایز و قطر این محصولات فولادی درست باشد اما از لحاظ وزنی به شدت دچار مشکل هستند و طبیعی است که استفاده از این آهن آلات می تواند ایمنی ساختمان را کاهش دهد و خطر ریزش را به همراه داشته باشد.
این کارشناس بازار فولاد چنین بیان کرد: شرایط به گونه ای پیش رفته است که سازمان استاندارد هم دیگر برخوردهای سابق را ندارد. تا همین چند سال پیش بود که سازمان ملی استاندارد با کسانی که محصولات فولادی سبک تولید می کردند، به شدت برخورد می کرد. اما در طول ۴ سال گذشته، میزان این نظارت تا حد قابل توجهی بر تولید محصولات فولادی کمتر شده است و در نتیجه شاهد محصولات بی کیفیتی هستیم که در ساختمان سازی به کار می روند و فجایعی مانند متروپل آبادان را به همراه خواهند داشت.
