با وجود گذشت ۲ سال از آغاز پروژه ی نهضت ملی مسکن، هنوز این طرح در مسیر پیشرفت قرار نگرفته است و تنها ۵۰۰ واحد مسکونی تا به این جای کار، تحویل داده شده اند. این در حالیست که بر اساس وعده ها، تا به امروز باید ۲ میلیون واحد مسکونی تحویل داده می شد.
اصلی ترین بهانه ی مسئولین این پروژه، عدم تامین زمین بود. اما حالا به نظر می آید که تامین زمین نیز روی غلطک افتاده و بلاخره، شاهد پیشرفت اجرایی این طرح هستیم.
به گزارش پرشین سازه ، سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن اعلام کرد که وزارت راه و شهرسازی، ۵۰ هزار هکتار از زمین هایی که در اختیار داشته است را به طرح نهضت ملی مسکن اختصاص داده!
استفاده از زمین های مازاد دستگاه ها و نهادهای دولتی، اصلی ترین برنامه ی مسئولین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن بود. اما تحویل گرفتن زمین های مازاد از نهادهای مختلف، کار چندان ساده ای نیست و مقاومت زیادی از سوی متولیان این دستگاه ها صورت گرفت.
حالا ارسلان مالکی، سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن می گوید که تا به امروز، ۱۰ هزار هکتار از زمین های مازاد دیگر دستگاه های دولتی(به جز وزارت راه و شهرسازی) به پروژه ی نهضت ملی مسکن اختصاص پیدا کرده است.
وی در ادامه اعلام کرد که از میان این ۱۰ هزار هکتار، حدود ۴ هزار و ۷۴۷ هکتار سند خود را به نام سازمان ملی زمین و مسکن انتقال داده اند. همچنین بخشی از این زمین ها( ۲ هزار و ۶۳۵ هکتار) مناسب ساخت واحدهای مسکونی نبودند. در نتیجه از دستور کار خارج شدند.
ارسلان مالکی گفت: از میان این ۱۰ هزار هکتار، ۳ هزار و ۱۳۰ هکتار دیگر نیز باقی مانده که حالا مراحل قانونی را طی می کند و به زودی در اختیار سازمان قرار می گیرد.
گرچه تمام دستگاه ها و نهادهای دولتی موظف هستند که زمین های مازاد خود را در اختیار طرح نهضت ملی مسکن قرار بدهند اما به نظر می آید که برخی از این دستگاه ها، همکاری جالب توجهی با سازمان ملی زمین و مسکن ندارند.
به گفته ی ارسلان مالکی، تا به امروز بیشترین زمین دریافت شده از سوی وزارت جهاد و کشاورزی و وزارت علوم بوده است.
مسئولین مختلف بارها گفته اند که میزان زمین هایی که در استان های مختلف برای ساخت واحد مسکونی شناسایی شده است، یکسان نیست. برخی از استان های کشور، از لحاظ زمین دچار کمبود هستند. اما ضمیمه کردن اراضی مازاد دولتی می تواند کمک خوبی به تامین زمین این طرح باشد.
مالکی می گوید که در حال حاضر، بیشترین زمین های مازاد دولتی شناسایی شده در استان های ایلام، اصفهان و البرز بوده اند.
یکی دیگر از مسائل مطرح شده در خصوص زمین پروژه های نهضت ملی مسکن، این است که چگونه قیمت گذاری می شوند.
سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن اعلام کرد:
زمین هایی که در اختیار طرح نهضت ملی مسکن قرار می گیرند، به صورت ۹۹ سال اجاره داده می شوند. البته اگر متقاضی بخواهد، می تواند با اقساط ۱۰ ساله، زمین مزبور را خریداری کند.
وی خاطرنشان ساخت که تعیین قیمت این زمین ها، توسط کارشناس صورت می گیرد.
ارسلان مالکی دوباره تاکید کرد که زمین ها تقریبا رایگان پای متقاضیان می افتد. البته ممکن است برای آماده سازی زمین مزبور و هزینه هایی که صورت می گیرد، مبالغی از متقاضیان مسکن نهضت ملی، دریافت شود.
اما به طور کلی، مبلغ دریافت شده قابل مقایسه با هزینه های اصلی زمین نخواهد بود.
این مقام مسئول در ادامه تصریح کرد که برای تامین زمین مورد نیاز، روش های مختلفی پیش بینی شده است که اراضی مازاد دستگاه ها و نهادهای دولتی، تنها یکی از این روش ها می باشد.
مالکی اعلام کرد که زمین های مناسب وزارت راه و شهرسازی که به این طرح اختصاص داده شده اند، ۳۰ هزار هکتار بوده اند. ۲۰ هزار هکتار دیگر نیز موجود است که در حریم شهرها قرار دارد و در حال حاضر، بررسی می شوند تا به زودی، به شهر الحاق گردند.
وی اعلام کرد که با توجه به تمام زمین هایی که شناسایی و الحاق شده اند، وزارت راه و شهرسازی ۵۰ هزار هکتار از اراضی خود را در اختیار طرح نهضت ملی مسکن قرار داده است.
البته از ظرفیت بخش خصوصی و مالکان نیز برای تامین زمین استفاده می شود. نهادها و نیروهای مسلح نیز می توانند بخش زیادی از زمین های مورد نیاز برای ساخت واحدهای مسکونی این طرح را در اختیار قرار بدهند.
سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن گفت: در حال حاضر، روند استفاده از اراضی مازاد دستگاه های دولتی، پیشرفت قابل توجهی داشته است.
یکی از نگرانی های اصلی دوستداران محیط زیست این است که در روند ساخت این طرح، از زمین های کشاورزی استفاده نشود. ارسلان مالکی تاکید کرد که طرح نهضت ملی مسکن، نکات زیست محیطی را در تامین زمین مورد توجه قرار داده است و تمام زمین های مزبور، کاملا ملی و غیرکشاورزی هستند.
ارسلان مالکی، سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن اعلام کرد که حتی در توافق هایی که با بخش خصوصی و مردم صورت می گیرد نیز، این مسئله مورد توجه می باشد.
بر اساس قانون، استفاده از زمین هایی که کاربری کشاورزی درجه یک و دو دارند، برای ساخت پروژه های طرح نهضت ملی مسکن ممنوع می باشد.
بنابراین زمین های کشاورزی مردم که احتمالا در طرح نهضت ملی مسکن مورد استفاده قرار می گیرند، زمین کشاورزی درجه یک یا دو نیستند.
یکی دیگر از مشکلات بزرگی که در راستای تامین زمین وجود دارد، این است که خیلی از اراضی کشور به جهت اهداف سوداگرانه، حبس و احتکار شده اند. بخش زیادی از این زمین ها در اختیار مردم یا بخش خصوصی است.
ارسلان مالکی در خصوص این زمین ها نیز توضیحاتی ارائه کرد و تاکید نمود که تصمیم گیری در خصوص زمین های شخصی مردم، به دست سازمان زمین و مسکن یا وزارت راه و شهرسازی نیست.
به همین دلیل است که دولت به دنبال تعیین مالیات سنگین برای دارندگان این اراضی است تا بلکه بتوان از این زمین ها نیز برای ساخت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن استفاده کرد.
تامین زمین مورد نیاز برای ساخت واحدهای مسکونی نهضت ملی مسکن، تبدیل به چالش بزرگی برای مسئولین شده است. از طرفی دیگر، برخی از استان های کشور زمین کافی برای ساخت و ساز ندارند و راه دیگری جز الحاق اراضی مازاد دولتی وجود ندارد.
با حذف زمین های نامناسب، میزان زمین های باقی مانده برای ساخت و ساز چندان زیاد نیست. بنابراین به جز همکاری کامل سازمان ها و نهادهای دولتی برای واگذاری اراضی مازاد خود، راه دیگری باقی نمی ماند.