یکی از نگرانی های بزرگ کارشناسان مسکن در خصوص طرح نهضت ملی مسکن این است که در نهایت منجر به تورم شود. البته در این میان برخی از فعالین بازار مسکن، راهکارهایی مثل سرعت بخشیدن به ساخت و ساز و تامین زمین، به کار گرفتن بخش خصوصی، تامین مصالح ساختمانی به طور مستقیم از درب کارخانه ها، پذیرش ظرفیت متقاضیان و قیمت واقعی واحدها بر اساس شرایط اقتصادی می توانند از وقوع این بحران اقتصادی جلوگیری به عمل آورند.
به گزارش پرشین سازه ، از زمانی که وزیر جدید راه و شهرسازی انتخاب شد، تلاش هایی در جهت افزایش ظرفیت زمین های مربوط به پروژه ی نهضت ملی مسکن نیز شروع شد. به نظر می آید که بزرگ ترین ماموریت و طرحی که وزارت راه و شهرسازی دارد، در حال حاضر همین باشد. تاکید نمایندگان مجلس در راستای اجرای قانون جهش تولید مسکن و رای اعتماد به مهرداد بذرپاش حاکی از همین مسئله است.
در حال حاضر، به گفته ی مسئولین و سازندگان، هزینه های ساخت هر متر مربع از واحدهای مسکونی نهضت ملی مسکن به متری ۷ الی ۸ میلیون تومان رسیده است. بنابراین شاید نتوان اقدام خاصی برای کاهش قیمت تمام شده ی واحدهای مزبور انجام داد. اما با تسریع در ساخت و ساز می توان تا حدی از تورم پروژه کاهش داد.
طرح هایی مثل کارت اعتباری مصالح ساختمانی و خرید نهاده های ساختمانی به طور مستقیم از کارخانه ها، مطرح شده اند و وعده ی اجرایشان را نیز از سوی مسئولین شنیده ایم. اما آن طور که انتظارش می رفت، هنوز چنین طرح هایی در پروژه ی نهضت ملی مسکن اجرایی نشده اند.
آمارها و گزارش های مختلف نشان می دهند که رقم ۷ الی ۸ میلیون تومانی ساخت مسکن و واریز مبلغ ۲۰۰ الی ۴۰۰ میلیون تومانی متقاضیان، تناسب چندانی با توان اقتصادی آن ها ندارد. به همین دلیل است که تنها راهکار باقی مانده، تسهیلات بانکی است و باید طرح مزبور را با منابع مالی بانک ها پیش برد. اما در ۱۶ ماه گذشته، سیستم بانکی فقط ۳۹ هزار میلیارد تومان از ۳۶۰ میلیارد تومانی که متعهد به پرداختش بود را پرداخت کرده است.
از سوی دیگر، انبوه سازان مسکن نیز پیشنهاداتی در راستای تامین مالی بخشی از پروژه ارائه کرده اند که با بی توجهی مسئولین مواجه شده است.
وزیر سابق راه و شهرسازی در روزهای پیشین نیز گفته بود که برای ساخت ۲.۵ میلیون واحد مسکونی زمین لازم تامین شده است. با این وجود بررسی های اولیه نشان می دهد که برخی از این زمین ها، پتانسیل لازم برای ساخت و ساز و تعریف پروژه را ندارند. در حال حاضر می توان به طور قطعی گفت که تامین زمین برای ۱.۵ میلیون واحد مسکونی انجام شده است و سازمان ملی زمین و مسکن نیز در راستای افزایش این عدد تلاش می کند.
قرار است که در روزهای آتی، جلسات و نشست هایی در سازمان ملی زمین و مسکن صورت بگیرد تا آخرین وضعیت تامین زمین بررسی شود. در این جلسات زمین هایی که در بانک زمین ثبت شده اند، میزان پیشرفت فیزیکی پروژه های آماده سازی شده یا در حال آماده سازی، وضعیت اراضی شناسایی شده برای منابع درآمدی اجرای طرح، برنامه های استان در خصوص مولدسازی و مشارکت و همچنین وضعیت مسکن مهر و پروژه های باقی مانده از آن بررسی خواهد شد.
بر اساس آمارهایی که از ابتدای ماه جاری ارائه شد، حدود ۵۷ هزار هکتار زمین برای طرح نهضت ملی مسکن شناسایی شده است که از این میان ۲۴ هزار هکتار در اختیار پروژه قرار گرفته اند. در حال حاضر همین مقدار زمین برای ساخت ۱.۵ میلیون واحد مسکونی کفایت می کند. البته با توجه به این که سیاست کاهش تراکم واحدهای مسکونی در پیش گرفته شده است، احتمالا نیازمند افزایش ظرفیت خواهیم بود.
از جمله راهکارهایی که سازمان ملی زمین و مسکن و همچنین وزارتخانه ی راه و شهرسازی برای تامین زمین در پیش گرفته می توان به اختصاص زمین هایی که در حریم شهرها هستند، اشاره کرد. همچنین زمین های مازاد دستگاه های دولتی، استفاده از زمین های بخش خصوصی، اراضی سازمان هایی مثل اوقاف، بنیادها و نیروهای مسلح نیز از جمله راهکارهای وزارت راه و شهرسازی بوده است.
تمام این حرف ها و حدیث ها در حالیست که مهرداد بذرپاش در جلسه ای که برای جلب رای اعتماد مجلسی ها برگزار شده بود، در خصوصی این پروژه با اما و اگرهای فراوان صحبت کرد. وی گفت که بودجه ی ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی معادل بودجه ی یک سال کشور است و معلوم نیست که چنین بودجه ای قرار است از کجا تامین شود.
تا پیش از روی کار آمدن بذرپاش، ۵۰۹ هزار واحد از طرح نهضت ملی مسکن وارد فاز اجرایی شده بودند و ۱۹۴ هزار واحد نیز در مراحل پی ریزی و فونداسیون بودند.
در این میان معاون وزیر راه و شهرسازی، هادی عباسی اصل می گوید که به این آمار باید تعداد واحدهای خودمالکی، بنیاد مسکن، نیروهای مسلح و غیره را هم افزود که در مجموع، یک میلیون واحد با میانگین پیشرفت ۳۰ درصد خواهیم داشت.
به هر طریق، طرح نهضت ملی مسکن با ضعف ها و نقاط قوتی که دارد در دست اجراست. مثلا از ۷۰۰ هزار واحدی که قرار بود در شهرهای جدید ساخته شود، حدود ۲۰۰ هزارتا به مراحل اجرایی رسیده است. بنیاد مسکن نیز باید ساخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد را بر عهده بگیرد که از این میان، ۳۰۰ هزار واحد به مراحل اجرایی رسیده اند.
انتظار بر این است که با روی کار آمدن وزیر جدید راه و شهرسازی، وضعیت این ابرپروژه بهتر شود و ساخت مسکن سرعت بیشتری بگیرد.
به طور کلی با توجه به وخامت اوضاع مسکن در کل کشور، نمی توان انتظار داشت که خیلی زود مشکل مسکن برطرف شود.
