تراواسازی چیست؟ و چگونه عمل می‌کند؟
«تراواسازی» به معنای طراحی و اجرای معابر و عرصه‌های شهری با مصالح نفوذپذیر و ساختارهایی است که اجازه می‌دهند آب باران یا روان‌آب‌های سطحی به عمق زمین نفوذ کنند تا سفره‌های آب زیرزمینی تقویت شوند. با این روش، روان‌آب سطحی کاهش یافته، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی افزایش می‌یابد و در نتیجه فرونشست کاهش می‌یابد.
در این طرح، معابر، پیاده‌روها، باغ‌راه‌ها و فضاهای عمومی بازطراحی می‌شوند و از مصالحی استفاده می‌شود که نفوذ آب را ممکن سازند. این اقدام، بخشی از مدیریت یکپارچه بحران آب و فرونشست در پایتخت محسوب می‌شود.
جزئیات تصویب طرح در شورای شهر تهران
در جلسه سیصد و هفتاد و یکم شورای اسلامی شهر تهران، طرح یک‌فوریتی الزام شهرداری به اجرای تراواسازی با حداکثر آرای ممکن به تصویب رسید. بر اساس مصوبه، شهرداری باید در مدت حداکثر سه ماه نقشه‌های فنی، دستورالعمل طراحی و استانداردهای مربوطه را آماده و ابلاغ کند و گزارش اولیه را به شورا ارائه دهد.
هدف اصلی طرح، افزایش نفوذ آب به لایه‌های تحتانی زمین، کاهش روان‌آب سطحی و تقویت سفره‌های آب زیرزمینی تهران است و به ویژه در مناطق آسیب‌پذیر شهر مانند مناطق ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۷، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ اجرا خواهد شد.
الزامات شهرداری و مهلت سه‌ماهه اجرایی
شهرداری تهران موظف شده تا:
- سامانه اطلاعاتی یکپارچه برای ثبت و مدیریت پروژه‌های تراواسازی ایجاد کند، شامل داده‌های معابر، پیاده‌روها، باغ‌راه‌ها و سایر عرصه‌های شهری.
- ضوابط طراحی شهری و مصالح نفوذپذیر را برای معابر، فضاهای عمومی و عرصه‌های کالبدی بازنگری نماید.
- در مهلت سه ماهه، استانداردهای فنی را نهایی کرده و اجرا را آغاز نماید.
در صورت تأخیر، شهر با خطر تسریع فرونشست، افزایش هزینه‌های زیرساخت و کاهش تاب‌آوری مواجه خواهد شد.
پیامدها و اهمیت اجرای سریع
نتایج اولیه مطالعات نشان می‌دهد که بدون اصلاح ساختار معابر و افزایش نفوذپذیری آب، دشت‌های فرونشسته ممکن است برای بازگشت به وضعیت اولیه نیازمند هزاران سال باشند. اجرای تراواسازی می‌تواند از تشدید بحران فرونشست جلوگیری کند، امنیت زیرساخت‌های شهری را ارتقا دهد و بخشی از راهکارهای مقاوم‌سازی شهری در مقابل تغییر اقلیم باشد.
