حالا دو سال از آغاز طرح نهضت ملی مسکن گذشته است و مردم در انتظار تحویل گرفتن ۲ میلیون واحد مسکونی هستند. اما هیچ یک از اهدافی که دولت در طرح مزبور تعریف کرده بود، محقق نشده است.
به گزارش پرشین سازه ، یکی از نمایندگان مجلس به موضوع واگذاری زمین به مردم اشاره کرد و آن را رفع تکلیف و برداشتن مسئولیت مسکن سازی از دوش دولت دانست.
مصوبه ی جهش تولید مسکن، مشخصا دولت را موظف به ساخت مسکن برای شهروندان کرده است. وعده ی ساخت چهار میلیون واحد مسکونی نیز هنوز از خاطر مردم نرفته است.
بنابراین دولت باید بر اساس مطالعات طرح جامع مسکن در مناطق شهری و روستایی، اقدام به ساخت مسکن نماید.
به نظر می آید که طرح مسکن مهر تبدیل به الگویی نامناسب برای دولت های بعدی شد و مسیر مسکن سازی را منحرف ساخت. اما رویکرد مجلس نسبت به عدم ساخت مسکن چه بوده است؟ به نظر می آید که جهت گیری های مجلس مانند سه سال پیش نیست!
مشکل لاینحل زمین
دولت برای پیشبرد اهداف خود در حوزه ی مسکن سازی، سال گذشته تصمیم گرفت که زمین رایگان به مردم واگذار نماید تا خود اقدام به ساخت و ساز کنند. اما این راهکار نیز چندان موفقیت آمیز نبوده است.
دولت تصمیم داشت که ساخت خانه های یک طبقه و ویلایی را ترویج کنند و به همین دلیل، طرح واگذاری زمین رایگان را در ۹۰۰ شهر کشور کلید زد. اما حالا که بیش از ۱ سال از چنین طرحی گذشته، هنوز هم مشخص نیست که تعداد و میزان دقیق این زمین ها چقدر بوده است.
اما آخرین آمارهای منتشر شده از سوی مسئولین دولتی، این است که ۶۵۰ هزار واحد مسکونی در زمین های دولتی به شکل خودمالکی ساخته می شوند.
دلیل چنین وضعیتی کاملا مشخص و واضح است. دستگاه های دولتی حاضر به واگذاری زمین های مازاد خود نشده اند. اراضی خارج از شهر نیز چندان برای مسکن سازی مناسب نیستند. چرا که تجربه ی ساخت مسکن در بیابان نشان داده که چنین ایده هایی، چندان موفقیت آمیز نخواهد بود.
قیمت زمین، ۳۰ برابر شده است
بررسی ها نشان می دهد که در طی ۱ دهه ی گذشته، قیمت زمین ۳۰ برابر شده و هزینه ی ساخت مسکن نیز ۱۱ برابر، رشد داشته است.
بنابراین مشخصا اصلی ترین مشکلات مسکن سازی شامل تامین زمین، تسهیلات بانکی، تاخیر در صدور پروانه های ساخت و…می شود.
بررسی ها نشان می دهد که برای ساخت خانه های ویلایی به تعداد نیاز، حدود ۵۰ هزار هکتار زمین لازم است. تا فروردین ماه سال جاری، فقط ۳۰ درصد از این مقدار، زمین تامین شده است. این روند کُند، در نهایت منجر به افزایش هزینه های ساخت می شود. چرا که در حوزه ی مسکن سازی با تورم رو به رو هستیم!
اصلی ترین استدلال کسانی که با ساخت خانه های ویلایی مخالف هستند، این است که زمین به اندازه ی کافی وجود ندارد اما بررسی ها نشان می دهد که چنین موضوعی صحت ندارد. مثلا در شهرستان بم، حدود ۲۰۰ متر زمین به متقاضیان مسکن داده شد چرا که مشکل کمبود زمین وجود نداشت.
مدیرکل راه و شهرسازی استان یزد نیز اعلام کرده است که این استان، پیشگام ساخت مسکن های ویلایی خواهد بود. در همین راستا، قطعات زمین ۲۴۰ و ۲۵۰ متری آماده شده تا به متقاضیان تحویل داده شود.
واگذاری زمین رایگان به مردم
دولت سیزدهم تبلیغات زیادی در خصوص واگذاری زمین رایگان به مردم صورت داد. یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس نیز خاطرنشان کرد که اصلی ترین هدف از واگذاری زمین رایگان به مردم این بود که مسئولیت مسکن سازی از دوش دولت برداشته شود.
اقبال شاکری که خود از طراحان قانون جهش تولید مسکن بود، اعلام کرد:
وزارت راه و شهرسازی به نحوی برنامه ریزی کرده تا در شهرهایی که زمین مازاد وجود دارد، واگذاری زمین به شکل رایگان صورت بگیرد تا خود مردم دست به کار شوند و مسکن بسازند. این موضوع در خیلی از شهرها، عملیاتی شده و تا پایان سال، زمین کافی برای ساخت ۶۵۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای مختلف، اختصاص پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه ی صحبت های خود به شهرهای جدید نیز اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که برنامه ها قرار است به نحوی پیش برود که به جای بلندمرتبه سازی، پروانه ی دو طبقه به مردم بدهند. این شیوه با فرهنگ ایرانی همسوتر است.
اقبال شاکری در بخش دیگری از سخنان خود دولت را خطاب قرار داد و تاکید کرد که باید تصمیمات سختی توسط دولت گرفته شود و نباید از فشارهای دیگران یا عدم پرداخت تسهیلات بانکی، عقب نشینی کند.
این نماینده ی مجلس همچنین به پروژه ی واگذاری زمین های ارگان های مختلف نیز اشاره کرد و دستورات رئیس جمهور را در تسریع این روند، موثر دانست.
برخی از این نهادها، زمین های مزبور را برای پیشبرد پروژه های مختلف تحویل گرفته اند اما نه تنها پروژه ای در کار نیست، بلکه از تحویل زمین نیز اجتناب می کنند.