درباره ۹ مصالح ساختمانی پرکاربرد چه چیزهایی را نمی‌دانید؟

ساخت ساختمان های بهینه با شناخت کامل مصالح ساختمانی ممکن است

مصالح ساختمانی موادی هستند که از آن ها در ساخت وساز استفاده می شود. مصالح ساختمانی بسته به طبیعی، مصنوعی، خام یا ترکیبی بودنشان ویژگی های متفاوتی از خود بروز می دهند. استفاده درست از مصالح باکیفیت بر مقاومت سازه نهایی بسیار تأثیرگذار خواهد بود، به همین دلیل آشنایی با این مصالح برای فعالان حوزه ساخت وساز ضروری است.

چوب، سیمان، فلز، آجر و بتن از معمول ترین مصالح ساختمانی هستند که از دیرباز برای ساخت یک بنا مورداستفاده قرار می گرفته اند. علاوه بر این مواد، در حال حاضر تعداد زیادی مواد و مصالح نوین ساختمان سازی با کاربردهای خاص نیز معرفی شده اند که می توانند در پیشرفت صنعت ساختمان بسیار مؤثر باشند.

معرفی مصالح ساختمانی

۱.خاک (Soil)

خاک رس یکی از مواد طبیعی بوده و رایج ترین خاکی است که در ساختمان سازی استفاده می شود. از خاک رس برای تولید مصالحی مانند آجر، کاشی، کاه گل، سفال و ملات گچ وخاک استفاده می شود. هرچه خاک رس خالص تر و عاری از مواد آلی، ریشه گیاهان و سایر بقایای نباتی باشد، مصالح ساخته شده از آن نیز باکیفیت تر خواهد بود. اغلب خاک رس استفاده شده در ساختمان سازی به رنگ خاکستری روشن است که رنگ آن به دلیل وجود ناخالصی ها می تواند تغییر کند.

مقدار سولفات موجود در خاک رس نباید بیش از ۵ درصد و میزان کلرور سدیم و پتاسیم آن مجموعاً نباید بیش از ۱ درصد باشد. اگر خاک برای تهیه شفته استفاده شود می تواند از دانه های درشت نیز تشکیل شود؛ اما در مورد خاک رس مصرفی در ملات ها، حداکثر ۵.۷ درصد از دانه ها می توانند بر روی الک ۱۴۹ میکرون بمانند.

۲.سنگ (Ashlar)

سنگ ها از دیگر مصالح ساختمانی هستند که از گذشته تاکنون در ساختمان سازی به کار می رفته اند. مقاومت در برابر خوردگی و تغییرات دمایی ازجمله خصوصیات این مصالح ساختمانی است. در ایران معادن سنگ بسیاری وجود دارد که سبب شده این مصالح ساختمانی با قیمت مقرون به صرفه ای در دسترس باشد. از انواع سنگ در ساخت تونل ها، پل ها، کف سازی، پی سازی، نماسازی، سنگ چینی، دکوراسیون داخلی، ساخت پله و … استفاده می شود. از نکات مهم در خرید سنگ، میزان مقاومت فشاری سنگ بوده که در جدول زیر مقادیر بهینه برای هر کاربری آورده شده است:

مقاومت فشاری سنگ برای کاربری های مختلف
۱	نما	Kg/cm۳۰۰
۲	کف پارکینگ	Kg/cm۹۰۰
۳	کف واحدهای مسکونی	Kg/cm۵۰۰
۴	کف واحدهای اداری و تجاری	Kg/cm۲۷۰

یکی دیگر از نکات مهم خرید سنگ میزان جذب آب سنگ است که برای نمای بیرونی نباید بیش از ۲ درصد باشد، اما در نمای داخلی میزان جذب آب اهمیت چندانی ندارد.

۳.سیمان (Cement)

سیمان پودر سفیدرنگی است که از ترکیب مواد آهکی مانند آلومینیوم اکسید و سیلیسیم تولید می گردد. ترکیب این ماده با آب، بتن را تشکیل می دهد که در برابر حرارت و رطوبت بسیار مقاوم است. از سیمان در ساخت قطعات پیش ساخته، ساخت تونل ها و پل ها، راه سازی، تولید بتن و … استفاده می شود.

انواع سیمان

• سیمان پرتلند
• سیمان غیرپرتلند

در هنگام خرید دقت کنید که رنگ سیمان باید خاکستری با سایه سبز روشن باشد و داخل آن نباید تکه های سخت شده یافت شود. سیمان را نباید به مدت زیادی انبار کرد زیرا مقاومت آن کم می شود. در نظر داشته باشید که سیمان خالص و باکیفیت، نرم و سرد است.

۴.آجر (Brick)

آجر یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد است که از خاک رس یا آهک تولید می شود.

انواع آجر

• آجر معمولی
• آجر سفالی (بلوک سفالی)
• آجر جوش
• آجر نسوز
• آجر سنگ فرش

از نکات خرید آجر باید گفت که وزن متوسط آجر خوب تقریباً ۱۸۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب بوده و درصد جذب آب آن حدود ۱۵ درصد است. آجر مرغوب رنگی روشن و باز داشته و به هم خوردن ۲ قطعه از آن صدای زنگ تولید می کند. آجر مرغوب توپرتر و سنگین تر بوده و هنگام تخلیه بار، مقدار کمی از آن ها خرد می شوند.

۵.مصالح فلزی (Metals)

مس، چدن، آلومینیوم و فولاد از فلزاتی هستند که هرکدام برای کاربرد خاصی در ساخت وساز استفاده می شوند؛ اما در این میان «فولاد» اصلی ترین فلزی است که در صنعت ساختمان بکار می رود. مقاومت بالا، شکل پذیری و قابلیت جوشکاری سبب شده تا این ماده به یکی از اصلی ترین مصالح ساختمان سازی تبدیل شود. از فولاد در ساخت انواع تیرآهن، نبشی، ناودانی، انواع میلگرد و سایر مقاطع استفاده می گردد.

برای خرید مقاطع فولادی باید به کاربری، برند و نزدیک بودن کارخانه به محل پروژه توجه کرد. درنهایت نیز با انتخاب نوع خاصی از این مقاطع باید با توجه به قیمت های رقابتی عرضه شده در بازار تصمیم نهایی را گرفت.

یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت تمام شده یک ساختمان، قیمت نبشی، ناودانی و دیگر مقاطع فولادی است. شما باید قبل از شروع پروژه خود تخمین درستی از هزینه های هر مرحله داشته باشید. سایت آسرون به نشانی www.asroon.ir می تواند مرجعی مناسب برای اطلاع از قیمت روز میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع فولادی باشد. برای مشورت بیشتر درباره خرید مصالح فلزی موردنیازتان می توانید با شماره ۰۲۱۴۳۰۰۰۰۲۳ تماس بگیرید.

۶.گچ (Plaster)

پودر گچ ماده ای نرم و سفیدرنگ است که با آب ترکیب شده و برای سفیدکاری، هموار کردن سطوح، کاشی کاری، سرامیک کاری، تولید سقف کاذب و … به کار می رود.

انواع گچ

• گچ سفیدکاری
• گچ میکرونیزه
• گچ عاج
• گچ گیپتون
• گچ سیوا

گچ به صورت پودر و به حالت فله ای در بازار به فروش می رسد. هنگام خرید توجه داشته باشید که هر اندازه ذرات گچ کوچک تر باشند، کیفیت آن بالاتر خواهد بود که برای گچ بری های ظریف نیز بسیار مناسب تر است. گچ های پرداخت که در داخل ساختمان به کار می رود باید از الک ۰٫۵ میلی متر بگذرد. در نظر داشته باشید که پاکت های گچ باید در محیطی به دور از رطوبت باشند و درصورتی که در طولانی مدت استفاده نگردند فاسد خواهند شد.

۷.چوب (Wood)

چوب در ۲ نوع چوب طبیعی و چوب مصنوعی در ساختمان سازی برای نمای داخلی ساختمان، ساخت درب و پنجره، اعضای باربر ساختمان، نماسازی بنا، کف پوش، دیوار پوش، راه پله و تیرهای چوبی کاربرد دارد.

در هنگام خرید چوب توجه داشته باشید که موریانه نداشته باشد. برای این کار کافی است به حجم گرد چوب موجود در زیر پالت توجه کنید. وجود بعضی از قارچ ها نیز باعث تجزیه شیمیایی چوب خواهد شد و در این حالت رنگ چوب به قهوه ای مایل به خاکستری تغییر می کند. درکل دقت کنید رنگ چوب مناسب و زیبا باشد و در عین نرم بودن، از بافت ریز و محکمی برخوردار باشد. همچنین گره های موجود در چوب تا حد امکان کم باشد.

۸.آهک (Lime)

آهک نیز از دیگر مصالح ساختمانی طبیعی محسوب می شود که برای افزایش مقاومت ساختمان به مصالح دیگر افزوده می شود. در هنگام خرید دقت نمایید که رنگ آهک خالص سفیدرنگ است و تغییر رنگی که بعضاً در آن دیده می شود به دلیل وجود ناخالصی در آن است.

۹.شن و ماسه (Sand)

شن و ماسه از اصلی ترین مصالح ساختمانی مورداستفاده در ساختمان سازی هستند که در قسمت های مختلف به ویژه برای پی ریزی و تهیه ملات کاربرد دارند.

شن و ماسه به صورت وزنی و در تناژ متفاوت به فروش می رسد. تحقیقات نشان می دهند که شن و ماسه کشورهای دیگر برای ساخت وساز در ایران مناسب نیستند. به خاطر داشته باشید که در هنگام سفارش نوع ماسه مصرفی را عنوان نمایید. سفارش شن و ماسه معمولاً به صورت تنی بوده؛ اما ممکن است از واحد تناژ – ماشین نیز استفاده شود. در معادن باسکول رایگان جهت کامیون وجود دارد که بر اساس آن تناژ از حواله مصالح فروش کم می شود.

مصالح نوین ساختمانی

با پیشرفت علم و تکنولوژی، مصالح ساختمانی جدیدی برای بهینه سازی صنعت ساختمان به بازار عرضه شده است که هر یک ویژگی های منحصربه فردی را به ساختمان می بخشد. بتن اسفنجی، پانل های گچی پیش ساخته، ورق پلی کربنات، کاشی حرارتی، شیشه مات شونده هوشمند و پانل کامپوزیت آلومینیومی از این دسته محصولات به شمار می روند.

در انتها باید گفت انتخاب مصالح ساختمانی می تواند بر کیفیت نهایی پروژه بسیار تأثیرگذار باشد. البته این انتخاب به عوامل متعددی مانند کاربری، بودجه بندی و شرایط آب وهوایی محل پروژه بستگی دارد. در این میان شاید برآورد هزینه ها اصلی ترین عامل در انتخاب مصالح باشند؛ زیرا بیشتر فعالان عرصه ساخت وساز به دنبال ساخت خانه ی ارزان هستند. به طور مثال اگر قیمت ناودانی با یک برند خاص به صورت قابل توجهی کمتر از دیگری باشد، متأسفانه معمولاً سازندگان کمتر به کیفیت توجه کرده و ناودانی ارزان تر را انتخاب می نمایند. در حالیکه با توجه به ارزش افزوده استفاده از مصالح ساختمانی باکیفیت، باید این موضوع در اولویت قرار بگیرد. امید است بتوان با آموزش های لازم و در نظر گرفتن قوانین سختگیرانه تری در این حوزه، ساختمان های مقاوم تر و باکیفیت تری ساخت.