محتوا :
در کارگاه های ساختمان سازی معمولاً ویژگی های محیطی مانند پوشش گیاهی، شرایط خاک، نما و… اصلاح شده تا محیطی مناسب برای متخصصان جهت کار میدانی فراهم شود. یک کارگاه ساختمان سازی با چندین چالش مختلف مواجه می شود که همه ی آن ها مربوط به شرایط محیطی، قوانین و مقررات و نوع خود سازه می باشد. کارگاه ساختمان سازی لزوماً باعث تغییرات گسترده در منظره ی محیط نمی شود.
پروژه های کوچک برای حفظ و نگهداری زیرساخت ها باید الزامات امنیتی را مطابق با مقررات محلی رعایت کنند. چنین پروژه ها نیز توسط متخصصان واجد شرایط اجرا می گردند. همچنین محدوده و چارچوب محلی که پروژه در آن اجرا می شود توسط قوانین و متخصصان تعیین می شود.
بنابراین برای ساخت و نگهداری زیرساخت ها، متخصصان نیاز به ایجاد محلی دارند که تمامی کارها به صورت ایمن در آن انجام شود. به صورت ظاهری می توان گفت دو نوع ساخت وساز وجود دارد:
- ساختمانی
- صنعتی
ساخت وسازهای ساختمانی و مسکونی عناوین و اصطلاحاتی هستند که برخی اوقات به طور جایگزین برای زیرساخت هایی مانند خانه ها، هتل ها و آپارتمان ها مورداستفاده قرار می گیرند. به طورکلی، ساخت وسازهای صنعتی شامل تمامی سازه هایی است که در آن ها، کالاها تولید یا نگهداری می شوند. به عنوان یک قانون کلی، ساخت وسازهای صنعتی دارای ابعاد بزرگی بوده و برای اجرا نیاز به متخصصان بسیار حرفه ای دارند. بااین حال، الزامات مربوط به ساخت وسازهای صنعتی مانند آسیاب بادی کاملاً با الزامات مربوط به راه آهن متفاوت است، علیرغم اینکه هر دو آن ها ساخت وساز صنعتی تلقی می شوند، چندین نوع کارگاه ساختمانی با قوانین و علائم ایمنی مختلف وجود دارد.
کارگاه های ساخت و ساز
مسکونی یا اقامتی
ساخت وسازهای مسکونی یا اقامتی در بسیاری از کشورها دارای قوانین خاص خود هستند. ازآنجایی که برخی از این ساخت وسازها در شهرها و حومه شهرهایی که مردم رفت وآمد زیادی دارند، انجام می شود الزامات ایمنی سخت گیرانه تری برای محافظت از عابران پیاده وجود دارد. شایان ذکر است که در یک کارگاه ساختمانی ممکن است چندین پیمانکار با در نظر گرفتن مرزبندی مشخص با یکدیگر کار کنند.
تولید برق
رایج ترین روش ها برای تولید برق، استفاده از زغال سنگ، گاز و نفت است. بااین وجود، نیروگاه های خورشیدی و آبی در کنار آسیاب های بادی موردتوجه کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه می باشند. اگرچه زیرساخت های مربوط به تولید برق با استفاده از نیروگاه های خورشیدی متفاوت از خطوط لوله گاز هستند، کارگاه های ساختمانی هردوی آن ها شامل سازه ای برای ذخیره سازی و انتقال انرژی تولیدی می باشند؛ بنابراین، محافظت و نگهداری از برج های الکتریکی، ساخت و نصب سیم های هادی و پوششی، برخی از فعالیت های مربوط به کارگاه های ساختمان سازی تولید برق هستند.
مدیریت پسماند
کارخانه های مدیریت پسماند معمولاً در نزدیکی شهرها وجود دارند. آن ها از طریق سیستم های فاضلاب به زیرساخت های تجاری و مسکونی متصل هستند. ساخت وسازهای این کارخانه ها معمولاً شامل طبقه بندی، بازیافت و یا حذف مواد تهدیدکننده سلامتی و همچنین دفع زباله های روباز می باشند.
ازآنجایی که آب، گاهی جهت استفاده مجدد در آبیاری مزارع استفاده می شود، نیروگاه های آبی گاهی در مجاورت کارخانه های مدیریت پسماند ایجاد می شوند. اغلب کارگاه های ساختمان سازی برای مدیریت پسماند، به منظور جلوگیری از دسترسی افراد متفرقه و غیرمجاز به مواد خطرناک و یا خطر آلوده کردن آب، به صورت جدی محافظت می شوند.
ترافیک و حمل ونقل
فرودگاه ها، آزادراه ها، پل ها، بندرها و خطوط راه آهن ازجمله زیرساخت های ترافیک و حمل ونقل می باشند. آن ها را می توان به عنوان کارگاه های ساختمانی صنعتی طبقه بندی نمود. آن ها جزو مهم ترین پروژه های زیرساختی کشورها می باشند، زیرا باعث گردش مالی میلیاردی در سال می شوند.
بیشتر بخوانید: بانک اطلاعات ساختمان
بااین وجود، کارگاه های ساختمانی فرودگاه ها و آزادراه ها در طی فرآیند ساخت وساز به صورت یکسان باقی نمی مانند. ممکن است محلی که در ابتدا برای انجام کارهای میدانی در نظر گرفته شده است، با اتمام فعالیت ها تغییر کند.
گاز و نفت
کارگاه های ساختمانی مربوط به گاز و نفت دارای امنیت شدیدی در محیط اطراف خود می باشند. عموماً فاصله ی بسیار زیادی بین ورودی کارگاه ساختمانی و محلی که کارهای میدانی در آن انجام می شود، وجود دارد. دو دلیل برای آن وجود دارد:
اولاً، گاز و نفت هنوز مهم ترین روش برای تولید انرژی در سراسر جهان می باشند، بنابراین افراد متفرقه و غیرمجاز ممکن است درروند تولید انرژی برای شهرها اختلال ایجاد کنند.
دوماً، مواد خورنده و قابل اشتعال موجود در کارگاه های ساختمانی باید بااحتیاط بکار برده شوند؛ بنابراین، کارگاه های ساختمانی مربوط به گاز و نفت را نمی توان با سهل انگاری ایجاد نمود.
ایمنی در کارگاه های ساختمانی
در حین کار، برنامه های مدیریتی ایمنی و سلامت توسعه داده شده توسط مدیران پروژه پس از تحلیل خطرها و ریسک های موجود در فعالیت ها باید توسط تمامی کارگران در کارگاه رعایت شوند. هر کشوری مجموعه قوانین مربوط به خود را برای انجام فعالیت های ساختمانی دارد. گواهینامه های صادرشده توسط مؤسسات مختلف الزاماً جایگزینی برای قوانین و مقررات کشورها نیست. بلکه جهت تکمیل و استانداردسازی بوده تا با جمع آوری اطلاعات مختلف، احتمال ریسک و خطرات مختلف را برای کارگران پروژه به حداقل رساند.
علیرغم تفاوت های موجود در میان کارگاه های ساختمانی، مجموعه ای از قوانین و موارد یکسان و رایج برای متخصصان درزمینه ی ایمنی، بهداشت و خطر وجود دارد.
تجهیزات محافظت شخصی
حتی اگر هیچ خطر محتملی وجود نداشته باشد، تمامی کارگران باید وسایل ابتدایی محافظ را با خود داشته باشند. متخصصان در پروژه ساخت وساز باید در حین انجام فعالیت هایشان در سایت های مختلف به صورت مناسب تجهیزات محافظتی خود را پوشیده باشند.
۶ نوع از تجهیزات شخصی شامل موارد زیر است
- محافظت از گوش
- محافظت از دست
- محافظت از دستگاه تنفسی
- محافظت از سر
- محافظت از چشم
- محافظت از پا
بیشتر کارگاه های ساختمانی استفاده از حداقل کلاه محافظ، دستکش، کفش های کارگاهی، عینک های محافظ و جلیقه های قابل رؤیت را جزو ملزومات کار می دانند.
آموزش های تخصصی
علاوه بر آموزش های تخصصی، کارگران باید از خطرات احتمالی کارگاه های ساختمان سازی آگاه باشند. قبل از شروع فعالیت ها، کارگران باید با منابع انسانی پروژه، متخصصان بهداشت و متخصصان ایمنی صحبت کنند. در حین آموزش، کارگران باید در کنار آموزش چگونگی انجام چک لیست ایمنی برای خود، روش های ایمنی پروژه را بخوانند و کاملاً با آن آشنا باشند.
ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی
حوادث مربوط به داربست ها در صدر گزارش های ایمنی مربوط به پروژه های ساخت وساز می باشند. هرساله، هزاران کارگر مصدوم شده و ده ها نفر دیگر به صورت جدی آسیب می بینند؛ بنابراین، محافظت در برابر سقوط از روی داربست ها، نردبان ها و پله ها برای داشتن یک محیط ایمن برای کار بسیار مهم است. علاوه بر آموزش و داشتن تجهیزات برای جلوگیری از سقوط، آسیب در برابر آلودگی، تعمیر و نگهداری منظم ماشین آلات باید جزوی از برنامه ی ایمنی باشد.
بیشتر بخوانید: اصول طرح ریزی ساختمان
تجهیزات سنگین مانند جرثقیل ها، بیل های مکانیکی، بیل های حفاری، بولدوزرها، لودرها و …، جزو رایج ترین عوامل آسیب دیدگی در پروژه های ساختمانی می باشند.
علائم ساختمانی
علائم ایمنی به ۶ گروه تقسیم می شوند:
- علائم منع کننده
- علائم هشداردهنده
- علائم شرایط ایمن
- علائم تکمیلی
- علائم اجباری
- علائم تجهیزات آتش نشانی
در بیشتر موارد، علائم کارگاهی به رنگ های قرمز، زرد، سبز و آبی می باشند. آن ها همچنین دارای اشکال مشخصی مانند مثلثی، دایره ای و مستطیلی بوده، به طوری که هرکدام دارای اندازه مشخصی از حروف می باشند. علائم اجباری معمولاً آبی، علائم هشداردهنده زرد، علائم شرایط ایمن سبز و علائم تجهیزات آتش نشانی قرمزرنگ هستند. علائم منع کننده به صورت یک دایره ی قرمز و یک خط عرضی در یک پس زمینه ی سفید می باشند.